Naar inhoud

Hier een cookie tekst met verwijzing naar de cookies pagina.

Expositie, Fotografie

Wat je moet weten over fotograaf David LaChapelle voordat je ‘Good News for Modern Man’ in het Groninger Museum gaat zien

Door: Dinnis van Dijken, 7 mei 2018

Het kan het zijn dat je hem misschien niet kent, maar we kunnen er vrijwel zeker van zijn dat je tóch zijn werk hebt gezien. Hij shockeerde de wereld in 2002 met Christina Aguilera’s muziekvideo Dirrty en was tijdens de jaren 90 tot mid 2000 betrokken bij menig andere muziekvideo die je zag op tv of high fashion fotoshoot die je tegenkwam in befaamde tijdschriften. Zo werkte hij onder meer met Madonna, Michael Jackson, Amy Winehouse, Blink 182, Elton John, Mariah Carey, Gwen Stefani en Usher. Zijn eerste grote solotentoonstelling in Nederland is nu te zien in het Groninger Museum. Vlak voor de opening spraken we met David LaChapelle (1963). “Veel werken die hier tentoongesteld worden spelen met het idee van schoonheid en bad taste; een wankele lijn waar ik graag mee speel."

Om eerlijk te zijn is het een mijlpaal wat hier in het Groninger Museum plaatsvindt. David LaChapelle is een fotograaf van wereldformaat en zijn invloed op de hedendaagse fotografie en popcultuur is ontzagwekkend. Zijn kleurrijke, surrealistische werken mengen kitsch, bad taste en sensualiteit met schoonheid, metafysica, religie en de Renaissance.

Het werk van LaChapelle is veelzijdig, complex en oogt soms tegenstrijdig in zijn essentie. Het is werk dat enige introductie nodig heeft. Dit is de man die alle beroemdheden heeft vastgelegd met zijn camera om vervolgens prompt alles neer te leggen om een biologische boerderij te beginnen op Hawaii. Allemaal dingen die je toch terug kan zien in zijn werk. De tentoonstelling toont daarom meer dan 70 werken over verscheidene zalen verdeeld. Iedere zaal doet een andere periode of fase aan binnen het werk van LaChapelle.

Andy Warhol

Een van de meest persoonlijke werken in de tentoonstelling en een van de meest bescheiden werken is het laatste portret van Andy Warhol. Dit intense, maar intieme portret van bescheiden formaat geeft ook de intieme relatie met Andy Warhol weer. Op jonge leeftijd liep LaChapelle weg naar New York waar hij vervolgens kwam te werken als fotograaf voor Warhol's tijdschrift Interview. Het was dankzij deze baan dat LaChapelle ook begon te werken voor andere tijdschriften zoals Vogue en Rolling Stone. Warhol bleef tot zijn dood een mentor voor LaChapelle.

De connectie met Warhol en andere beroemdheden geeft het werk van LaChapelle een edge; op de top van zijn carrière was zijn naam synoniem met popcultuur. Ondanks dat LaChapelle (tijdelijk) stopte als fotograaf, zal dit altijd een onderdeel blijven binnen zijn oeuvre. Ook in recente werken zien we beroemdheden als Miley Cyrus en Lady Gaga. Echter clasht en versmelt dit nu met spiritualiteit, religie en doemscenario's.

Met werken als Jesus is My Homeboy en Deluge onderzoekt LaChapelle traditionele religieuze scènes in een hedendaagse setting. Met de Paradise-serie waarmee de tentoonstelling eindigt oppert hij een alternatief voor de doemscenario’s.

Jouw werk mengt vaak elementen uit high fashion fotografie en de Renaissance, waar komt dit vandaan?

“Ik heb geleerd om te communiceren door middel van schoonheid. Schoonheid pakt de aandacht en is een sterke manier om te communiceren. Dat was al zo in de Griekse Oudheid en in de Renaissance werd schoonheid veel ingezet. Tijdschriften daarentegen gebruiken schoonheid altijd om beloftes te verkopen, echter vond ik dat altijd paradox; alles draait alleen maar om geld en status terwijl we op de drempel staan van een enorme klimaatverandering veroorzaakt door onze obsessie met fossiele brandstoffen en materialisme. Veel werken die hier tentoongesteld worden spelen ook met het idee van schoonheid en bad taste; een wankele lijn waar ik graag mee speel.”

Een significant detail in jouw meest recente werk is dat het merendeel allemaal analoog is, hoe kwam dat zo?

“Ik heb meer dan twaalf jaar – aan het begin van mijn carrière – voornamelijk in de doka gewerkt; eerst met zwart-wit en toen met kleur. Daar ben ik weer mee verder gegaan toen ik in 2005 naar Hawaii vertrok. Je ziet ook dat de kleuren handmatig zijn ingeschilderd doordat de hand nog aanwezig is en er druppels en strepen op de afbeeldingen te zien zijn. Behold (2016) is bijvoorbeeld een met de hand bewerkte analoge negatief. Bij de krans om zijn hoofd zie je bijvoorbeeld ook nog blauwe druppels van de verf en dergelijke. De foto’s die wel digitaal zijn geschoten kennen het meeste werk voor de shoot. Alle sets worden minutieus opgebouwd en daar moet eigenlijk alles al in zitten. Dat werkt voor mij prettiger dan dat ik de hele dag achter de computer zit.”

Religie is een continue terugkerend thema in jouw werk. Wat best opvallend is voor iemand bijna synoniem staat voor popcultuur waarin dergelijke controversiële onderwerpen worden geschuwd. Is het moeilijk om zulke dingen ter discussie te stellen?

“Dat is zeker ook moeilijk en zeker als het over het christelijk geloof gaat. Meestal denken mensen meteen dat je het als een grap bedoeldt of dat je het probeert af te zeiken maar dat is zeker niet waar het over gaat. Andere religies zijn okay om over te praten maar zodra je over het Christendom praat wordt het meteen gevoeliger, zeker in de Verenigde Staten. Mensen denken meteen dat wat je probeert te doen heiligschennis is. Terwijl als je naar alle religies kijkt delen ze meer met elkaar dan dat ze verschillen. Er zijn meerdere wegen en manieren om dingen te zien.”

Je laat ook een fixatie zien op materiële welvaart en wat we veel zien in een van de zalen in de tentoonstelling zijn tankstations en raffinaderijen. Hoe kwam dat tot stand?

“De meest significante gebeurtenis in onze recente geschiedenis is de ontdekking van fossiele brandstoffen en hoe die te gebruiken. We gebruiken het als brandstof en maken er verpakkingen van en zo zijn er vele andere toepassingen. Dat heeft een enorme ontwikkeling teweeg gebracht; zowel goed als slecht. Het is nu de nieuwe generatie die er mee moet omgaan. Ik geloof er eigenlijk niet zo van goed of slecht, het ís gewoon zo. Daarin neem ik bijna een boeddhistische stance aan; het is wat het is. Maar er moet wel wat gebeuren.”

Het is interessant dat je je meerdere malen negatief hebt uitgelaten over social media; klopt het dat je niet op enig social media zit?

“Dat klopt. Ik denk dat social media een nieuwe manier is om niet echt bezig te zijn. Het verstoort de dingen die echt belangrijk zijn omdat je continue wordt afgeleid. Terwijl, zeker als een kunstenaar, is er geen duidelijke traject of roadmap die je kan volgen. Alles hangt af van jouw intuïtie.
Toen ik besloot om te stoppen om te werken met beroemdheden dacht ik; 'Ik ben er klaar mee. Nu ik niet meer met beroemdheden werk kan ik doen wat ik wil’. Maar toen belde in 2006 een Duitse galerie die mijn werk wou tentoonstellen. Dat had ik nooit kunnen doen als ik niet naar mijn intuïtie had geluisterd en was gestopt met commerciële fotografie. Je moet altijd een balans kunnen vinden in jouw leven zodat je ook alleen en in stilte kan zijn en je je ‘gut feeling’ kan voelen.”

Wie een blik achter de schermen wil hoe een aantal foto’s van de tentoonstelling zijn opgebouwd, kijk hier.

LaChapelle: Good News for Modern Man is tot en met 28 oktober 2018 te zien in het Groninger Museum.

Tekst: Dinnis van Dijken
Beeld (in slider):
David LaChapelle, 2018, fotograaf: Marthe van de Grift. 
Overzicht tentoonstelling Good News for Modern Man, 2018, fotograaf: Marthe van de Grift.
Detailshot, David LaChapelle, Lightness of Being, 2017, fotograaf: Marthe van de Grift.

Beeld (in tekst):
David LaChapelle; Andy Warhol; Last Sitting, November 22, 1986, Artsy.
David LaChapelle, The Earth Laughs in Flowers, 2011, Groninger Museum.
David LaChapelle, Behold, 2016, Groninger Museum.
David LaChapelle, GAS AM PM, 2013, Groninger Museum.
David LaChapelle, Landscape - Kings Dominion, 2013, Groninger Museum