Naar inhoud

Hier een cookie tekst met verwijzing naar de cookies pagina.

Special: Hendrik de Vriesstipendium

Wat je altijd al wilde weten over het Hendrik de Vriesstipendium

Door: Karlijn Vermeij, 5 december 2016

Erkenning, roem, een groot netwerk… Wat staat een kunstenaar te wachten na het winnen van een prijs? 10 december wordt het Hendrik de Vriesstipendium uitgereikt tijdens het event Wildvang. Twee jonge kunstenaars zullen deze prijs in ontvangst nemen. Maar wat houdt dit stipendium precies in? Wie is die Hendrik eigenlijk? En wat heeft de prijs betekend voor winnaars uit voorgaande jaren? 

Het Hendrik de Vriesstipendium is in 1986 door de gemeente Groningen ingesteld, bedoeld om jonge professionele kunstenaars uit de stad een duwtje in de rug te geven en artistieke ontwikkeling mogelijk maken. Dertig jaar later is talentontwikkeling nog altijd een belangrijk thema voor de gemeente. Het stipendium bestaat uit een beurs van 6000 euro, een coach naar keuze ter waarde van 1000 euro en een expositie van het winnende plan in het CBK.

Hendrik...wie?

Het Hendrik de Vriesstipendium is vernoemd naar Hendrik de Vries (1896-1986), de Groningse dichter en schilder. Naast zijn werk als gemeentearchivaris maakte de Vries, als lid van de Groninger kunstkring De Ploeg, gedichten en schilderijen. Vanaf zijn 50e wijdde hij zich volledig aan het maken van kunst. Rond die tijd schonk de gemeente hem de Hendrik de Vriesprijs, voor zijn literaire prestaties (deze prijs werd tot 2011 uitgereikt). De Vries was volgens het Groninger Museum altijd in tweestrijd: was hij een schrijver of een beeldend kunstenaar? Hij wilde geen keuze maken en bleef beide kunsten uitoefenen. Het is dus niet zo gek dat het stipendium in De Vries’ naam wordt uitgereikt aan schrijvers én beeldend kunstenaars

Twee keer prijs

Elk jaar worden er twee stipendia uitgereikt; het ene jaar richt de prijs zich op beeldende kunst, het andere op literatuur. Vanaf volgend jaar is de gemeente van plan beide kunstdisciplines jaarlijks tegelijkertijd te eren, met De Vries’ dubbeltalent als inspiratiebron. Eén stipendium voor een beeldend kunstenaar, één stipendium voor een schrijver.

Dit jaar staat de beeldende kunst centraal. De ingezonden plannen worden beoordeeld door een zeskoppige jury, bestaande uit Mieke van der Star (voorzitter), Lennard Dost, Barend van Heusden, Lambert Kamps, Mary Kemperink en Henrike Scholten. De bedoeling is dat met het winnen van het stipendium de winnende plannen worden uitgevoerd.

Wat levert het de kunstenaars op?

Wat is eigenlijk de impact voor de winnaar van zo’n stipendium? In het magazine Kunst & Stad komen enkele winnaars van voorgaande jaren aan het woord. Voor Iris de Groot, winnaar uit 2014, zorgde de prijs vooral voor een groter netwerk: “Je leert gewoon heel veel mensen kennen”. Verder vertelt ze: “Ook leer je jezelf tijdens het proces beter kennen. Maar de belangrijkste impact van het Hendrik de Vriesstipendium was voor mij dat het me een professionele boost heeft gegeven”. Iris kon met het stipendium in eigen beheer het boekje Mamma? uitbrengen, waarin ze met stripbeelden laat zien hoe het is om op te groeien met een verstandelijk beperkte moeder.

Esther de Graaf, winnaar uit 2010, noemt vooral het bereiken van een groter publiek: “Er kwam een breed publiek op de expo af, veel mensen uit de kunstwereld, maar ook nieuwsgierige mensen van de straat. De publiciteit helpt om het met een groter publiek te delen”. Met het stipendium ontwikkelde zij de tentoonstelling Cells die zij presenteerde bij NP3. “Mijn eerste solotentoonstelling waarvoor ik voor het eerst een grote reeks nieuwe beelden kon ontwikkelen. Ik was ontzettend productief geweest”, zegt de Graaf. Dit jaar had De Graaf zelfs een tentoonstelling in het Groninger Museum, genaamd Branching fields

Sarah Janssen, winnares uit 2012, heeft door het stipendium veel waardering ervaren. “Ook al sta je zelf natuurlijk wel achter je project, is het toch fijn om te horen dat anderen vinden dat dit project écht gemaakt moet worden”, vertelt zij. Daarnaast vond Sarah het coachingstraject waardevol: "Door de begeleiding door mijn twee coaches ging ik beter reflecteren over mijn werk. Ook ben ik nieuwe dingen aan uit het proberen wat betreft presentatie van mijn werk. Ik denk dat ik die stap anders niet had genomen". Met het stipendium maakte zij Images from thin airkorte scenes die in verschillende publieke gebouwen in de binnenstad werden getoond. 

Wie gaan er dit jaar winnen?

De gemeente heeft zes jonge kunstenaars genomineerd voor het Hendrik de Vriesstipendium 2016: Rosa Everts, Lisa de Goey, Marthe van de Grift, Bert Scholten, Sander Wiersma en Dennis Molema. We stellen ze hier aan je voor.

Update: dit zijn de winnaars van het Hendrik de Vriesstipendium 2016

Bert Scholten en Dennis Molema zijn de winnaars van het Hendrik de Vriesstipendium 2016!

Door Scholten en Molema te kiezen als winnaars van het stipendium laat de jury haar interesse zien voor beeldend kunstenaars die grensoverschrijdend te werk gaan. Samen met Maarten Praamstra van Glasnost spraken we de kersverse winnaars.

Bert Scholten (1988) gaat met het stipendium aan de slag om beeldende kunst met muziek te combineren in de performance Niets was minder waar. Scholten noemt zijn werk “figuratieve popmuziek”. Hij licht toe: “Ik wil beeldende objecten die ik maak meenemen op het podium. Dus het worden podiumattributen. Ik maak hele verhalende liedjes, en die podiumattributen wil ik een deel van het verhaal laten vertellen.” De performance is voor Scholten een belangrijk onderdeel van zijn project: “Als ik op het podium sta, of gelijkvloers met mijn publiek, dan kan ik zien: begrijpt het publiek het? Of komt het aan? Het zijn allemaal tekens waar je iets mee kunt als performer, dat vind ik heel fijn. Binnen de beeldende kunst is die reactie soms wat minder en die directheid van een muziekperformance vind ik heel fijn.” Het jurycommentaar over de haalbaarheid van het plan vindt Scholten erg waardevol: “Ik vind het fijn om te horen dat ze hebben getwijfeld. Ze hebben er wel voor gekozen. Ik weet nog niet waar ik terecht ga komen, maar ik denk dat juist het Hendrik de Vriesstipendium daarvoor is, om iets nieuws te ontwikkelen, en om een beetje je op glad ijs te begeven.”


Dennis Molema (1994) wil met het stipendium een Gronings concertgebouw dat niet meer bestaat nabootsen door virtual reality technieken te gebruiken. “Futuristische nostalgie”, noemt Molema zijn virtuele kunstwerk v-Harmonie. Wat houdt dit project precies in? “We hadden hier in Groningen vroeger een hele mooie concertzaal, de Harmonie. Mijn werk draait om het terughalen van stukken uit de archieven en die weer tot leven wekken. Ik wil niet alleen het virtuele beeld, maar ook door middel van akoestiek die zaal terughalen.” Door middel van bronmateriaal gaat hij de Harmonie restaureren: “Je bent een soort van detective eigenlijk, ik maak echt een reconstructie.” Molema is van plan het budget van het stipendium te besteden aan advies en experiment: “Het experiment, daar gaat natuurlijk tijd en geld inzitten, dus ik ben heel blij dat ik nu een budget heb. Ik kan nu gewoon iets proberen zonder dat ik mijn eigen leefgeld daaraan besteed. Dat is wel heel bijzonder ja.”