Daar waar land, water en lucht elkaar ontmoeten, staat een heel bijzonder gebouw: Wall House #2. Dit architectuuricoon aan het Hoornsemeer, ontworpen door architect John Quentin Hejduk en beheerd door het Groninger Museum, vormt het strijdtoneel van fotograaf Mariëlle Gebben (1979). In haar installatie De Flux komen de door haar gecreëerde werkelijkheid en de essentie van het grillige huis in botsing met elkaar. Ze vertelt: “Ik dacht, wat een vreselijk gebouw, je kan hier niet om de horizon heen.”
Hoe ben je bij Wall House #2 terechtgekomen?
“Tijdens een tentoonstelling van mijn werk in Galerie H200 eind 2017 kwam Gea Schenk (programmeur van Wall House #2) langs en zij vroeg mij of ik daar wilde exposeren. Ik kende dit gebouw van toen het nog werd gebruikt als artist-in-residency. Ik vond het heel bijzonder hoe zij in staat waren om het gebouw te transformeren en hun eigen creaties daarop aan te passen. Dus toen Gea dat vroeg, zei ik: ‘Dat wil ik wel, maar dan wil ik de uitdaging aangaan om het gebouw te gebruiken, om te kijken waar dat toe leidt’. Zij vond dat goed, dus toen ben ik vanaf begin dit jaar in het gebouw gaan werken richting de seizoensopening.”
Wist je welke werken je daar wilde laten zien?
“Mijn oorspronkelijke ambitie was om hier ter plekke nieuw werk te maken, maar dat werkte toch niet goed omdat ik veel in het donker werk. Ik had hier anders mijn hele studio moeten nabouwen. Dus ik heb vooral in mijn studio gewerkt. Ook heb ik heel recent werk geselecteerd wat hier helemaal past. Ik had het nog nooit gedaan, maar het is heel leuk om zo met een gebouw bezig te zijn. Het gaat niet vanzelf, het is een super lastige ruimte. Je gaat snel te ver als je de ruimte naar je hand wilt zetten.”
“In mijn werk leg ik een werkelijkheid vast die in feite niet bestaat: De Flux."
Wat is De Flux?
“In mijn werk leg ik een werkelijkheid vast die in feite niet bestaat: De Flux. Ik zie dat als oneindig universum, grenzeloos, een wereld die nooit ophoudt. Ik zie mezelf als een soort ontdekkingsreiziger die nieuwe delen van de wereld wil blootleggen. Het is een mentale planeet – het zou best onderdeel van onze wereld kunnen zijn. De laatste tijd verdiep ik me in ontdekkingen die worden gedaan in de diepzee, op kilometers diepte, waar we als mens nog niet zoveel zijn geweest. Daar zie je allerlei zaken waarvan je denkt: bestaat dit echt? Ik vind het heel fascinerend dat we nog steeds ontdekkingen doen die we niet voor mogelijk konden houden, en dat is deze Flux ook wel een beetje.”
Wat ligt er ten grondslag aan het creëren van zo’n universum?
“Ik geloof dat het in mijn geval een reactie is op de werkelijkheid, dat het in de traditie van de Romantiek ligt – toch een soort vlucht uit de werkelijkheid. Ik ben veel bezig met systemen en grenzen die we als mens hebben gecreëerd om de boel overzichtelijk te maken. Dat zorgt voor een strijd tussen orde en chaos. Welke wetten en regels gelden er in De Flux? Bestaat boven en onder? Is er zwaartekracht? Met welke vragen kan ik die wereld verder onderzoeken?”
Hoe ga jij te werk?
“In mijn studio heb ik grote hoeveelheden papier, heel veel verf, graffiti, spuitbussen, water en verschillende soorten licht. Ik werk heel vaak op mijn raam, dan zie je van buiten papier met stukken tape op het raam geplakt. Ik heb twee kantoorgenoten en die zitten dan te kijken als het weer een bende is in mijn studio, met al die propjes papier. En daarna vertel ik: kijk eens, dit heb ik ervan gemaakt. En dan denken ze ‘huh!’ Vaak wordt er gedacht dat ik veel aan nabewerking in Photoshop doe, maar ik doe juist veel aan voorbewerking door in de studio al die dingen te bouwen.”
"Vaak wordt er gedacht dat ik veel aan nabewerking in Photoshop doe, maar ik doe juist veel aan voorbewerking door in de studio al die dingen te bouwen.”
Hoe was het om werk te maken in Wall House #2?
“De bovenverdieping in Wall House #2 is een fantastische ruimte, dat is zelf al een soort Flux, die ruimte is heel wit en heel vloeiend. Toen liep ik wel snel tegen de begrenzingen van zo’n gebouw aan. Die ruimte wordt continu bedreigd door de omgeving, je ziet hier overal de horizon, bebouwing, aangelegde paden, verkeersborden. Hier werd ik eigenlijk voor het eerst, binnen een expositieruimte, geconfronteerd met de grens tussen de imaginaire werkelijkheid en de echte werkelijkheid. Ik dacht, wat een vreselijk gebouw, je kan hier niet om de horizon heen. En waar je normaal gesproken je werk ophangt in een galerie, daar zit alleen maar raam. Ik moet stoppen met strijden met die horizon en er gewoon iets mee doen. Dus toen ben ik allemaal lijnen gaan maken in het gebouw, als extra horizonnen.
"Ik was ook blij dat het Groninger Museum er ook zo stimulerend in was. Die vonden het heel fijn dat ik ervoor had gekozen de ruimte te gebruiken en dat ik dat met beide handen heb aangegrepen om mijn ontwikkeling een boost te geven.”
Hoe gaat het nu verder met De Flux?
"De laatste dag van de expositie heb ik Finale van de Flux genoemd. Ik heb het idee dat De Flux in deze hoedanigheid dan wel eens zou kunnen eindigen. Ik ben bezig met de strijd tussen structuur en organische materialen en dat is waar ik iets mee verder wil in mijn werk, om de strijd in het werk zelf te laten bestaan en andere materialen te gebruiken. Het werkt als je geruime tijd ergens gaat zitten en gaat nadenken over wat je ermee wil. De Flux gaat hier de strijd aan met de werkelijkheid en ik weet eigenlijk nog niet zo goed wie er heeft gewonnen.”
Tot en met 3 juni is het werk van Gebben te zien in Wall House #2.
Dit artikel is gebaseerd op een interview met Mariëlle dat Karlijn voor ABOUT:BLANK afnam. Bekijk hier ook de podcast die naar aanleiding van dit interview is gemaakt op het platform van ABOUT:BLANK, een Groningse organisatie die talentvolle kunstenaars koppelt aan ervaren vakgenoten. Mariëlle is één van de deelnemers.
Tekst: Karlijn Vermeij
Foto's Mariëlle: Karlijn Vermeij
Werken:
- Mariëlle Gebben - Fata Morgana (2017)
- Mariëlle Gebben - Blow Us Apart (2018)