Naar inhoud

Hier een cookie tekst met verwijzing naar de cookies pagina.

Interview

Dictionary Dressings: kleding ontdoen van mode

Door: Regina Zwaagstra, 21 maart 2017

Heb jij je wel eens afgevraagd wat een trui precies een trui maakt? De Van Dale omschrijft een trui als ‘een gebreid kledingstuk voor het bovenlichaam’, maar er wordt niets gezegd over mouwen of gaten voor het hoofd. En wat betekent ‘voor’ in deze definitie precies? Dit spel van betekenissen rondom kleding, mode en taal vormt de basis voor de tentoonstelling Dictionary Dressings. Re-reading clothing definitions towards alternative fashion perspectives van modeontwerper/kunstenaar/onderzoeker Femke de Vries in kunstgalerie NP3/Bur0 Groningen. Kunstspot praat met De Vries over haar project, bizarre kledingstukken en de symboliek van de mode-industrie. 

Op een wand van drie bij vijf meter zijn afbeeldingen, foto’s en stukken tekst aangebracht. In het midden van de ruimte zijn enkele kledingstukken opgehangen aan een kledingrek. In een kleinere zaal staat alleen een grote vergadertafel met wat stoelen erom, aangeduid als ‘workspace’. In een kunstgalerie ben je misschien gewend schilderijen, installaties of sculpturen tegen te komen. In Dictionary Dressings zijn het niet de olieverf en het marmer die de grondstoffen van het werk vormen, maar juist ideeën, teksten, gedachten en gesprekken. 
"Als je je hand in je broekzak doet, is de zak dan ook een handschoen?"

In den beginne was er het woord

Het kernidee van dit conceptuele project van De Vries heeft te maken met kleding en mode: “In Dictionary Dressings heb ik een nulpunt gezocht: hoe kun je kleding ontdoen van mode? Wat houd je over als je die lagen van mode van kleding afpelt? Zo kwam ik op het idee om kledingstukken in het woordenboek op te zoeken. Want in het woordenboek wordt niks gezegd over stijl, mode, smaak of trends. Mijn doel is niet geweest om een ultieme beschrijving van een kledingstuk te vinden. Je hebt een bepaalde perceptie over wat een bepaald kledingstuk moet zijn en door terug te gaan naar de definities wordt je gedwongen om dat los te laten.” 
Vanuit dit nulpunt ontstaat vervolgens ruimte om te spelen met onze opvattingen over wat we aan ons lichaam dragen: “Een handschoen wordt door de Van Dale bijvoorbeeld omschreven als: ‘bekleding van de hand’. Hoe kunnen handen dan bekleed zijn? Wat is eigenlijk een handschoen? Als je je hand in je broekzak doet, is de zak dan ook een handschoen? Ik vind het mooi om onze opvattingen over mode en de objecten waarmee we ons omringen te bevragen, zodat je bewuster wordt hoe je je eigenlijk verhoudt tot je kleding. Het nodigt uit tot het herdefiniëren van dingen waarvan we denken dat we ze kennen.”

Gezelschapsspel

Met andere ontwerpers, fotografen, vormgevers en kunstenaars zoekt De Vries de grenzen van de mode op. De kledingstukken en afbeeldingen uit de tentoonstelling kun je dus opvatten als uitlopers van de gedachteprocessen van verschillende makers: “Het gaat niet om het aandragen van design-oplossingen, maar om dat het zoeken naar een alternatief vocabulaire. Ruby Hoette heeft bijvoorbeeld gespeeld met de definitie van mouw en sjaal en heeft die gecombineerd: een mouw als sjaal. Conny Groenewegen heeft de definitie van trui onderzocht. Een trui wordt omschreven als: ‘gebreid kledingstuk voor het bovenlichaam’. Hangt een trui dan vóór je bovenlichaam?”.
De Vries nodigt ook buitenstaanders uit om mee te doen aan workshops in de ‘workspace’, waarin zij samen bestaande opvattingen over kleding en mode onderzoeken. De uitkomsten hiervan worden vastgelegd in catalogi en worden zo weer onderdeel van het project: “Mode is voor mij iets democratisch. Iedereen weet er iets van, iedereen weet er niets van. Het gaat om het spel.”
Tijdens haar opleiding ArtEZ Fashion Masters in Arnhem ontdekte De Vries dat zij geen modeontwerper wilde zijn die alleen maar stijladviezen geeft: “Ik ben niet iemand die graag uitspraken doet over wat goed of mooi of belangrijk is, dat vond ik zo oncomfortabel. Maar eerder: wat voor vragen kun je stellen, waar zet het tot aan?”

Neem de tijd

Maar hoe noem je Dictionary Dressings nou eigenlijk? Is het mode of kunst? Of ergens daartussenin? De Vries: “Mensen vragen weleens: wat ben je? En wat doe je? Het enige wat ik dan kan zeggen: ik maak geen mode, maar ik onderzoek het.” Niet alleen worden conventies in mode bevraagd, maar ook de manier waarop mode en/of kunst gepresenteerd wordt: “Bij modetentoonstellingen is het oké als het alleen esthetisch interessant is. Maar bij dit project in NP3 denk je misschien: wat is het? Dat is wel gek, want bij kunst vragen we ons dat minder af.”
 
"In de mode wordt je opgevoed om alles snel te doen. Ik wil juist de tijd nemen."
De Vries legt uit hoe je als beschouwer kunt omgaan met een conceptueel project in een kunstgalerie: “Je kunt het project op verschillende niveaus ervaren. Je kunt hier naartoe gaan en gewoon de afbeeldingen en de definities zien, maar voor mij is vooral het ontleden en bevragen van de mode-industrie en de symboliek erachter van belang. Dat is waar mijn motivatie vandaan komt. Als je meer over de betekenis wilt weten, moet je toch even wat lezen". Ze doelt op het gelijknamige boek Dictionairy Dressings en de catalogi van verschillende workshops die ook in de tentoonstellingsruimte liggen. "Ik vind dat we daar ook niet vies van moeten zijn.”
De tentoonstelling kun je dus beschouwen als een tijdelijke fixatie van het denkproces dat Dictionary Dressings heet: “Ik hou ervan als dingen door kunnen ontwikkelen, dat ze vloeibaar en dynamisch zijn, open zijn. Dat is een soort mindset die mijzelf heel veel biedt”. Wanneer is Dictionary Dressings werkelijk afgerond? Lachend: “Of het nou onder de titel Dictionary Dressings doorgaat of niet, mijn projecten zijn sowieso voor de langere termijn. In de mode wordt je opgevoed om alles snel te doen. Ik wil juist de tijd nemen.” 
De tentoonstelling Dictionary Dressings. Re-reading clothing definitions towards alternative fashion perspectives van Femke de Vries is nog t/m 21 april 2017 te zien in NP3/Bur0 Groningen aan de Hofstraat in Groningen.
Op zaterdag 1 april organiseert ze haar laatste workshop in Groningen, kijk hier voor meer informatie over deelname en inschrijving.

 Tekst: Karlijn Vermeij
 Foto’s: Sander van der Bij