Naar inhoud

Hier een cookie tekst met verwijzing naar de cookies pagina.

Kunst kijken

De loops van Lester

Door: Gerdine Kruizinga, 29 juni 2017

Aan de buitenkant is het al fascinerend, die vreemde hoek aan het Groninger Museum, gevormd door de rode en zwarte vlakken die schots en scheef staan. Als je bij een bezoek aan het museum alle trappen op bent gekomen, kun je daadwerkelijk die raadselachtige ruimte in: het Coop Himmelb(l)aupaviljoen. Op dit moment is het een klein doolhof van ronde en rechte vormen. Het hoekige zit ‘m in het paviljoen, het ronde in enorme piepschuimen cilinders. Kunstenaar Gabriel Lester (1972) is hier neergestreken en dat is te zien.

Ik spreek af met Sue-an van der Zijpp, de conservator die Lester naar Groningen haalde. Of eigenlijk terughaalde, want hij groeide op in Pieterburen. Van der Zijpp kende zijn werk al wel, maar naar aanleiding van een project in de Hortus raakten ze met elkaar in gesprek. Uiteindelijk besloot ze hem voor het Coop Himmelb(l)aupaviljoen te programmeren. Samen met haar loop ik door de tentoonstelling.

Boeddha en Nietzsche

“Kunstenaars willen vaak het liefst nieuw werk maken voor een tentoonstelling,” vertelt Van der Zijpp. “Gabriel Lester had een film gemaakt die hij verder wilde ontwikkelen. Het moest een trilogie worden.” Het getal drie komt vaak terug in de tentoonstelling. Lester werkt drie visies op het concept tijd uit: de lijn, de loop en het web. Het idee dat in de tijd alles terugkomt, als een eeuwigdurende cirkel, is terug te vinden in het Boeddhisme en in de ideeën van Friedrich Nietzsche. De term loop kom uit de muziekwereld, die Lester van binnenuit kent als muziekproducer.

De video-installatie beslaat het grootste deel van de tentoonstelling. Op de binnenkant van de metershoge cilinders worden films geprojecteerd. Je ziet in een van de films een auto op z’n kant rondjes racen door een houten ton. Door de manier van projecteren zit je als het ware in de ton en ben je de spin van de tol. In een andere film ben je getuige van een vervreemdende gebeurtenis met een zwarte bus in een donker bos, in weer een andere zit je midden tussen de lichte wolken.

Rimpelingen en afdrukken

Wie het Coop Himmelb(l)aupaviljoen kent, weet dat het nogal een uitdaging is daar een tentoonstelling te maken. Er is geen rechte lijn te vinden. De cilinders moesten dus ook aan de onderkant schuin worden afgesneden, zodat ze mooi op de vloer zouden aansluiten. Het technische aspect mocht dan lastig zijn, Van der Zijpp heeft voor hetere vuren gestaan. “Er heeft hier weleens een vliegtuig naar binnen gemoeten. Daarom zijn die deuren zo breed.” Ze wijst op de ingang van het paviljoen. “De Wave Ufo van Mariko Mori was ook heel lastig.”

"Er heeft hier weleens een vliegtuig naar binnen gemoeten."

Ik vraag haar of deze tentoonstelling ook ergens anders gemaakt had kunnen worden. “Niet op deze manier, want er is maar één Coop Himmelb(l)au-paviljoen. De video’s kun je natuurlijk wel ergens anders tentoonstellen.” Van der Zijpp legt me uit dat je door de bouw van het paviljoen goed moet nadenken over bijvoorbeeld de looprichting van de bezoekers.

Als je over de brug dwars over het paviljoen loopt, zie je de cilinders van boven. Ze vormen een  structuur die doet denken aan kringen op het water. In het midden zijn ronde schijven geplaatst, waar je op kunt zitten als je de films bekijkt. Het is inmiddels een paar weken na de opening. In de schijven, die ook van piepschuim zijn gemaakt, zie je de afdrukken van de billen en vingers van bezoekers. De tijd die ze hier hebben doorgebracht is zichtbaar geworden.

Tijd, is dat een populair thema in de hedendaagse kunst? “Nou, tijd, dood, vergankelijkheid, het zijn grote, klassieke thema’s. Ze komen altijd terug.” Dus Lesters thematiek komt altijd weer terug, en is, welbeschouwd, een loop.

De tentoonstelling Gabriel Lester – The Return of Lester's Loops is nog te zien tot en met 29 oktober in het Groninger Museum.

Tekst: Gerdine Kruizinga
Beeld: Harshvir Oberai (filmstill) en Gabriël Lester