Vandaag heb ik m’n rode laarsjes maar weer eens uit de kast gehaald. Een eerbetoon. Ik sta te wachten bij het stoplicht, m’n rug naar het centraal station. Ongeveer een maand nu prijken de woorden ‘DAVID BOWIE is’ op het ronde paviljoen van het Groninger Museum. Is. Dat laatste woord steekt nu toch wel een beetje. Veel.
Ondergrondse nachtclub
De vorige keer dat ik de tentoonstelling bezocht, was David Bowie nog onder ons. Hij zou in een paar weken tijd z’n 69ste verjaardag vieren én z'n nieuwe album ‘Blackstar’ (‘★’) uitbrengen. Nu is het beduidend drukker. Ik krijg dan ook wel enige spijt van m’n schoenkeuze als ik nu bijna een uur in de rij moet staan om naar binnen te mogen. Maar zodra ik de schemerige tentoonstellingszaal binnenstap, vergeet ik dit compleet. Ik waan me zowaar in een ondergrondse nachtclub. Overal ziet het zwart. Zwarte vloerbedekking die overgaat in zwarte muren. Tegen deze donkere achtergrond steken de voorwerpen uit de persoonlijke collectie van David Bowie mooi af. Een spotlight zorgt ervoor dat ze het het podium krijgen wat ze verdienen.
Het podium, het domein van David Bowie. Of beter gezegd: één van de domeinen. Ja, hoe omschrijf je deze man nou het best? Een kameleon, las ik vaak de afgelopen paar dagen. Maar dan wel een kameleon die juist van opvallen hield. Blending in, daar deed hij niet aan. Hoe eigenzinniger hoe beter en begrippen als ‘mannelijk' en ‘vrouwelijk' gooide hij hierbij eveneens uit het raam. Iets wat veel mensen een verademing vonden en inspiratie uit haalden. Doe wat je wil, uit je zoals je wil. Mensen die zich een outcast voelden, werden door Bowie aangemoedigd om hun eigen stijl en identiteit te omarmen. Moeiteloos ging hij over van het ene personage naar het andere. Davie Jones, Major Tom, Ziggy Stardust, Aladdin Sane, Halloween Jack, The Thin White Duke, en meest recent: David Bowie. Hij trok z’n eigen lijn en stoppen op z’n hoogtepunt was iets waar hij heel goed in was. Dit vaak tot ongenoegen van z’n platenmaatschappij, die graag nog een extra slaatje uit de successen had geslagen. Want wie weet waar die Bowie nou weer mee zou aankomen?
Het cirkeltje is rond
Bij één gedeelte van de tentoonstelling is het topdrukte. Hier wordt de clip getoond van Bowie’s eerste hit, 'Space Oddity'. Een nummer over astronaut Major Tom, verdwaald in de ruimte. Ik moet denken aan de muziekvideo van ‘Blackstar’, één van z’n meest recente singles. Hierin vindt een vrouw een ruimtepak en als ze de helm openklapt, komt er een schedel tevoorschijn. Maar dan wel - uiteraard - in Bowie-stijl: niet zomaar een schedel, maar een extravagante met juwelen. Ja, het cirkeltje was rond en Bowie wist het. Maar stopte hij met doen wat hij het liefst deed? Integendeel.
Allemaal een beetje Bowie
Ik bekijk de menigte om mij heen. Mensen die verzonken in gedachten meedeinen op zijn muziek. Ik merk dan pas dat ik dit ook doe. Let’s sway. Ik zie hoe ze gefascineerd en haast in trance de bewegende beelden van hun idool bekijken. Eén man laat onbewust z’n luchtgitaar skills zien, glimlachend als ik zijn blik vang.
Eigenlijk dragen we allemaal een beetje Bowie met ons mee en willen we allemaal een beetje Bowie zijn. Zelfs als je zijn muziek niets vindt; de manier waarop Bowie overal lak aan had, is jaloersmakend. We zijn op welke manier dan ook geraakt door Bowie’s enorme scala aan werk, waarna de liefde en passie die hij hierin stopte weer oneindig is vermenigvuldigd en verspreid. Bij sommige mensen kan je het zien vanaf de buitenkant. Vanuit mijn ooghoeken begluur ik een vader en zoon, de vader een Bowie look-a-like in een pak met strakke snit. Weer anderen dragen bijvoorbeeld rode schoenen, ondanks de blaren. Zolang deze mensen er zijn, is David Bowie hoe dan ook nog steeds onder ons.
Als ik weer thuis ben, schop ik m’n laarsjes uit. Hoe Bowie in hakken complete shows gaf is mij een raadsel. Ik zet thee en wil mijn werk-playlist aanzetten. Even m’n gedachten ordenen. Dan bedenk ik mij opeens dat ik Bowie’s nieuwe album nog niet heb beluisterd. Ik druk op play. Look up here, I’m in heaven, klinkt het. Nou meneer Bowie, niet alleen daar kan ik je verzekeren - je bent overal.
De tentoonstelling DAVID BOWIE is is nog te zien tot en met 13 maart 2016 in het Groninger Museum. Voor meer informatie over de beschikbaarheid van tickets wordt geadviseerd om de website te bezoeken.
Tekst: Loes Stam
Foto's: John Robert Rowlands (The Archer Station to Station tour - 1976), Gerhard Taatgen (Tentoonsteling)