Naar inhoud

Hier een cookie tekst met verwijzing naar de cookies pagina.

Aquarel + collage = mythische figuren in Shapeshifters

Twee kunstenaars die van hun bronmateriaal compleet andere vormen maken staan centraal in de expositie Shapeshifters in galerie with tsjalling:. We spraken een van de twee, de Nederlandse kunstenaar Sander Wiersma, wiens werk voornamelijk bestaat uit collages, een methode die hij pas recent heeft opgepakt. “Het vinden van het juiste stukje papier is een soort spelletje tussen toeval en gecontroleerd kiezen.”

Wiersma’s werk, War Gods getiteld, begint meestal met een aquarel als onderlaag. Op de getekende onderlaag werkt hij met collagemateriaal uit mannenmagazines en modeglossy’s. Hij stelt zo beelden samen van mythologische figuren. De mannen zijn geïnspireerd op Romeinse en Griekse beelden, en stralen veel kracht en energie uit. Wiersma probeert hiermee vraagtekens te zetten bij wat wij mannelijk vinden: “Je krijgt een heel eenzijdig beeld voorgeschoteld door de media, van wat een man zijn of wat een vrouw zijn zou moeten zijn. Het is belangrijk voor mijn werk dat ik daarmee speel. Want wat is mannelijkheid en wat is vrouwelijkheid? Dat probeer ik in mijn werk te onderzoeken door telkens op het randje te gaan zitten. Ik vind het wel leuk om een soort verwarring te scheppen met mijn beelden. Ik probeer je op het verkeerde been te zetten, of je in het twijfelachtige te houden. Mensen mogen hun eigen verhalen erbij hebben, ik zou niet graag met een vermanend vingertje dingen willen maken. Alsof je zegt: 'Dit moet het betekenen'. Daar wil ik het liefst voor waken.“

Hoezo ben jij een Shapeshifter?

“Ik ben het zelf misschien niet, maar het is meer het onderwerp wat ik gekozen heb. Die komt toch voort uit de fascinatie voor de donkere kant van de mensheid. Die vind ik altijd wel spannend om te onderzoeken. In dit onderzoek stuitte ik ook op trickster-figuren. Dat zijn mythische figuren die tussen het godenrijk en de mensen bewegen en van gedaante kunnen veranderen. Ze verzonnen listen om zowel de goden als de mensen te manipuleren en om de tuin te leiden. Dit alles voor hun persoonlijke gewin. Dat vind ik toch wel een mooie metafoor voor deze tijd; ten tijde van Trump en Erdogan en het manipulatieve wat zij met zich meebrengen. ‘Shapeshifter’ is daarin misschien een soort andere benaming voor ‘trickster’, omdat die telkens van vorm verandert. Daar is de titel ook uit voortgekomen. Letterlijk ook, omdat ik nu meer met collage doe. Het viel op zijn plek toen ik het voorstelde en gelukkig kon Irja [Syvertsen, de Belgische kunstenares die ook in deze tentoonstelling te zien is. red.] zich er ook in vinden.”

"Het man-beeld en hoe dat in de media wordt geportretteerd blijft terugkomen in mijn werk."

Waar gaat je werk over?

“Ik heb heel wat zijpaden bewandeld, maar het man-beeld en wat daar allemaal omheen hangt en hoe dat vooral in de media wordt geportretteerd blijft terugkomen.”

Hoe lang is dit al een thema in je werk?

“Het heeft al een heel lange geschiedenis, eigenlijk met mijn afstuderen was ik al bezig met een soort glossy-perfectie die je tegenkomt in mannenbladen. Die kom je tegen in de vrouwenwereld, maar ook in de mannenwereld – en dan voornamelijk in de homo-glossy’s. Daar was ik toen al mee bezig en werd ik door getriggerd in mijn werk en dat is eigenlijk wel gebleven.“

Hoe groot is je werk?

“Mijn allergrootste werk is 2,5 meter hoog en 1,5 meter breed. Dat is een collage waarin ik ook wollen draden heb verwerkt, dus dat is meer dan alleen maar plaatjes. Het kleinste werk zijn de gouden kopjes [de Golden Boys, een serie portretjes met als hoofdkleur goud. red.]. Die zijn ongeveer op A5-formaat. Dat heeft dan ook een andere dynamiek. De kleintjes zijn veel impulsiever en die kan ik bij wijze van spreken op één avond maken. Dus dat gaat veel sneller en makkelijker.”

Je maakt veel gebruik van tijdschriften in je nieuwe portretten, hoe is dat zo gekomen?

“Hiervoor gebruikte ik magazines ook al wel, maar niet zo letterlijk als nu. Ik gebruikte vaak de foto’s als voorbeelden voor mijn aquarellen, dus de stap naar het letterlijk gebruiken van collagemateriaal was voor mij ook wel een soort bevrijding. Het gaf mij het idee dat ik alle kanten op kon en daar kreeg ik ook weer nieuwe energie van. Ik vind het wel belangrijk dat sommige dingen gewoon ontstaan. Dat ik geen grip heb op alles. Ik was met mijn aquarellen op een gegeven moment iets te veel bezig met de esthetische kant van het verhaal. Door met collagetechnieken te experimenteren kon ik dit voor mijzelf doorbreken.
Ook om het voor mezelf spannend te krijgen, zodat het geen trucje wordt. Of om te voorkomen dat het niet meer verrassend is wat eruit komt. Juist dat maakt het voor mij ook interessant en boeiend. Het zoeken blijft wel even lastig, daar kwam ik al doende achter. Om precies de juiste stukjes te vinden die het werk voor mij echt goed maken.”

Blader je dan door een heleboel tijdschriften totdat je het juiste stukje papier gevonden hebt?

“Soms zie je in één keer iets liggen op tafel, bijvoorbeeld restmateriaal, en dan voel je: ‘Oh, dat moet ik hebben!’. Dan is het heel makkelijk te vinden en maak je een gerichte keuze. Maar ik wil ook weer niet dat het te gestuurd wordt. Ik scheur ook wel eens gewoon een stuk uit een magazine en dat leg ik dan ergens op om te kijken of het kan werken. Eigenlijk is het een soort spelletje tussen toeval en gecontroleerd kiezen.”

 

De tentoonstelling Shapeshifters met de werken van Irja Syvertsen en Sander Wiersma is tot en met 7 oktober te zien in galerie with tsjalling:.


Tekst: Desta Matla
Portret Sander Wiersma: Anna Hiep
Foto werk Laughed at by the Gods: Sander Wiersma