De gerenommeerde Duitse kunstenaar Salomé was achttien jaar toen hij zijn geluk ging beproeven in Berlijn. Tien jaar later werd hij één van de grote namen van het neo-expressionisme in de vorige eeuw. Nu hangen zijn schilderijen in het Groninger Museum voor de tentoonstelling Nieuwe Wilden. Tijdens een masterclass in Academie Minerva vertelt de kunstenaar, beeldhouwer en punkzanger over die jonge jaren. “I made up my mind and just jumped to Berlin.”
De tijd van ABBA, de Koude Oorlog en de Berlijnse Muur. Dit was de periode waarin de jonge Salomé aankwam in West-Berlijn en startte aan de kunstacademie. Nu, veertig jaar later en met een succesvolle carrière als kunstenaar achter de rug, staat Salomé voor een groep kunstacademiestudenten die net zo oud zijn als hij destijds. Er klinkt geroezemoes en sommige studenten versturen nog snel een appje. Met evenveel mobieltjes als personen in de zaal is het duidelijk dat de tijden zijn veranderd. Dan verheft Salomé zijn rustige en hartelijke stem en begint hij te spreken. Hij neemt ons mee naar zijn jeugd, naar zijn jonge en rebelse jaren, naar het Berlijn van de jaren 70.
Berlijn lonkt
Salomé is geboren en getogen is in de stad Karlsruhe, in het toenmalige West-Duitsland. “Het was een hele saaie stad en toen was ik al een beetje een gekke verschijning,” zegt Salomé, wiens eigenlijke naam Wolfgang Ludwig Cihlarz is. Hij wilde weg uit Karlsruhe en Berlijn lonkte: geen dienstplicht, veel artistieke vrijheid en een uitgebreide gayscene. “Net voordat ik achttien werd overleed mijn vader en mijn moeder was al gestorven toen ik veertien was, dus ik was volledig vrij om te doen wat ik wilde en hoefde aan niemand toestemming te vragen. So I made up my mind and just jumped to Berlin.”
De huur was heel laag, omdat het huis honderd meter van de Muur verwijderd was
Eenmaal in Berlijn kwam hij al snel in contact met studenten van de kunstacademie en trok hij bij hen in. “In die tijd was het heel normaal om in communes te leven die heel politiek georiënteerd waren,” zegt Salomé. In 1974 werd hij aangenomen op de kunstacademie. “Je moest heel gemotiveerd zijn om het te doen, omdat je bijna geen geld had en benodigdheden voor het schilderen waren duur.” De kunstacademie bracht Salomé bovendien meer dan alleen artistieke zelfontplooiing. “Op een dag, in de wandelgangen van de academie, ontmoette ik Rainer Fetting. Hij vroeg of ik zijn model wilde worden. We werden verliefd en gingen samenwonen aan de Moritzplatz in Kreuzberg, waar we nu nog steeds wonen na 41 jaar,” vertelt hij. “De huur was heel laag destijds, omdat het honderd meter van de Muur verwijderd was. Vanuit het raam kon je de controlepost zien. Niemand wilde daar wonen.”
Party machen am Moritzplatz
Hun loft aan de Moritzplatz werd in 1977 omgetoverd tot Galerie am Moritzplatz. De derde verdieping gebruikten Salomé en Fetting als woning en in de onderste twee konden kunstenaars wonen, werken en exposeren. Er werden veel feesten gevierd en er kwamen met grote regelmaat bekende Duitse kunstenaars en muzikanten over de vloer. Zo ook de Duitse actrice en punkzangeres Nina Hagen. Salomé: “Toen Nina Hagen uit Oost-Duitsland werd gezet, kwam ze naar West-Berlijn en twee weken later stond ze in mijn studio. We hadden een leuk feestje en op een gegeven moment opende ze de ramen en begon ze naar de controlepost te schreeuwen ‘Here I am, I’m free now you fucking bastards!’ En wij zeiden allemaal ‘doe voorzichtig, ze kunnen je neerschieten!’.”
De carrière van de Duitse kunstenaar begon toen hij met klasgenoten een groep ging vormen om samen tentoonstellingen te maken. “We wilden graag exposeren, maar geen enkele galerie wilde jonge kunstenaars.” De klas nam het heft in eigen handen en richtte een groep op. “Iedereen betaalde 30 mark per maand en aan het einde van het jaar was er dan een tentoonstelling”. De groep kreeg veel aandacht in Berlijn en Salomé werd samen met drie andere klasgenoten uitgenodigd om te exposeren in de galerie Haus am Waldsee. “Dat is hoe mijn carrière eigenlijk begon. We noemden de tentoonstelling Heftige Malerei, vanwege het heftige kleurgebruik, de inhoud en de expressionistische penseelstreken.”
“Het was nooit onze eigen intentie om Junge Wilden te worden genoemd”
Wereldwijd staat Salomé bekend als een kunstenaar van de stroming Nieuwe Wilden, maar die benaming is eigenlijk per toeval zo gekomen. “Er kwam iemand langs die een boek maakte over jonge, Duitse kunstenaars en hij noemde het de Junge Wilden. Het was nooit onze eigen intentie om Junge Wilden te worden genoemd,” legt hij uit. Dan stopt Salomé met praten en kijkt de zaal rond. We zijn weer teruggeworpen in 2016 en het is tijd voor een rookpauze.
Salomé’s werk is nog t/m 23 oktober te zien in de tentoonstelling Nieuwe Wilden in het Groninger Museum.