Hier een cookie tekst met verwijzing naar de cookies pagina.
Je loopt gemakkelijk aan de kunstruimte op het Noorderstation voorbij. In het hoekje naast de ingang van het café zit een hok met daarin een witte trap. Op het eerste gezicht lijkt het alsof een groep vakantiegangers hun koffers er tijdelijk hebben gestald. Maar de koffers zijn het kunstproject Vlucht naar Voren van Johan van der Dong.
Het café onder het Noorderstation ziet er van buiten vrij modern uit, maar is van binnen net een ouderwetse kroeg. De rokersruimte is groter dan het gedeelte voor niet rokers en bovendien gevuld met oude mannen. ,,Die zijn hier om hun grijze permanentjes te ontvluchten”, grinnikt van der Dong.
Johan van der Dong is een Groningse kunstenaar. Zijn bekendste werk is de Hotline naar God uit 2009. ,,Als je daar meer over wilt weten kijk je maar even op Wikipedia”, zegt van der Dong als ik over dat project begin. De hotline was een mobiele telefoon met de voicemail: ,,U spreekt met God, ik ben er even niet”, waar mensen berichten op achter konden laten. De telefoon werd zo’n 350 duizend keer gebeld en het project leverde Van der Dong veel media aandacht op. ,,Ik wist niet dat er zoveel BBC’s waren, maar ik had de een na de ander aan de telefoon.”
Vlucht naar Voren is sinds 5 november 2015 te zien in de kunstruimte op het Noorderstation. Na een rituele rondgang waar iedereen aan mee mocht doen, konden mensen hun koffer op de trap plaatsen. De kunstenaar wil mensen na laten denken over de vluchteling in zichzelf. Hij wil dat mensen zich verplaatsen in de vluchteling en hoe het zou zijn om zelf huis en haard achter te moeten laten. Het project zit nog in de startfase. ,,Ik wil het gaan uitbreiden naar de grotere steden”, legt Van der Dong uit. Hij is bezig om het in Amsterdam op te zetten, maar dan groter.
Ik denk niet dat mensen gelijk een link leggen tussen koffers en vluchtelingen. Zelf had ik meer een associatie met op vakantie gaan. Er hangt een briefje aan de muur waarop het project wordt uitgelegd, maar ook dit hangt vrij verstopt. Volgens Van der Dong hoeft dat ook niet perse: ,,Als kunstenaar wil ik mensen vooral een aanzet tot nadenken geven. Ik hoef geen mening neer te zetten.”
De koffers staan symbool voor reizen en de plek van de kunstruimte is expres gekozen. Van der Dong legt uit: “Dit station zit vol obstakels, je kunt niet overal langs. De trein is ook symbolisch.” Hiermee refereert Van der Dong aan de Tweede Wereldoorlog, waar de actuele vluchtelingensituatie hem aan doet denken. ,,Een diaspora is zo geboren”, vindt hij. ,,Bij de Joden begon het ook zo. Niemand vond het gek dat ze het Vondelpark niet meer in mochten. Er is sprake van een glijdende schaal.”
Van der Dong weet zelf precies wat hij in zijn koffer zou stoppen als hij zou moeten vluchten: ,,Verf, kwasten en krijtjes. Dat is alles wat ik nodig heb. Als ik het tijdige met het eeuwige ga verwisselen wil ik ook een kist vol met gekleurde krijtjes.” Vlucht naar Voren! is nog tot en met 31 december in de kunstruimte van het Noorderstation te zien.
Tekst: Patriecia Kolthof