Vier veelbelovende fotografen exposeren tijdens de Noorderlicht Internationale Fotomanifestatie hun werk in de Groninger Forum aan de Oude Boteringestraat. Joost Bataille is er een van. Hij fotografeerde afgelopen jaar dagelijks zijn overbuurvrouw Sophie. In het kort: Dagelijkse Sop.
Het heeft iets voyeuristisch. Elke dag een foto maken van je overbuurvrouw. Ik stelde mij voor hoe iemand met een grote telelens door de gordijnen naar zijn buurvrouw zat te gluren. Wat heeft de buurvrouw aan, (als dat al zo is) en hoe maak je het beste plaatje. Hoe anders was het in het geval van de Amsterdamse fotograaf Joost Bataille. Hij maakte in het voorjaar, de zomer en de herfst van 2014 dagelijks een foto van zijn ‘overbuurmuze’ Sophie. Ongeveer 100 dagen lang. Daarna was ‘ie het zat. Niet om even lekker te kunnen gluren, maar om verslag te doen van zijn vriendschap met haar.
Sigaretje bietsen
Fotograferen van buren is een terugkerend thema in het leven van Bataille (1959). Als kleine jongen leerde hij het fotograferen van zijn vader. Samen zaten ze in de dokakelder en maakte hij portretten van de overbuurman. En nu dus portretten van zijn overbuurvrouw Sophie. Bataille legt uit: ,,Sophie woont al tien jaar tegenover mij. Al eerder werkten we samen. Toen ik nog op de foto-academie zat heb ik haar al eens gevraagd model te staan. Ze is eenvoudig te portretteren. Ze schikt niet van de camera en laat veel van zichzelf zien.”
In de loop van 2014 raakte de Amsterdammer steeds beter met haar bevriend. ,,Als freelance fotograaf was ik steeds meer thuis en rookte ik veel te veel. Door elke dag bij mijn buurvrouw langs te gaan hoefde ik zelf geen sigaretten te kopen, maar kreeg ik van haar shag of een sigaret. Na veel kletsen hebben we een goede band opgebouwd.” Maar een relatie hebben ze niet. ,,We hebben gewoon geen behoefte om bij elkaar in bed te gaan liggen.” Wel wilde hij graag de vriendschap laten zien. Er verslag van doen. ,,Omdat ik als fotograaf altijd op zoek ben naar nieuwe opdrachten heb ik gevraagd of ik haar dagelijks mocht portretteren. Na afloop van ons dagelijkse kopje koffie en sigaretje maakte ik de foto. Steeds met dezelfde witte muur (en soms een zwarte) als achtergrond en daglicht. Een puur portret.”
En dat is goed te zien op de foto’s. Ze zijn simpel van opzet en laten buurvrouw Sophie zien in verschillende poses en kleding die steeds anders is. Op de ene foto kijkt ze serieus, de ander toont een lachende buurvrouw en op de volgende doet ook de hond mee. Foto´s van alle dag.
Sophie: ‘Iedere foto een momentopname’
Voor overbuurvrouw in kwestie Sophie (40) is het geen probleem om model te staan voor haar overbuurman en ondertussen goede vriend. Van verbazing was dan ook geen sprake. ,,Natuurlijk voel ik me enorm gevleid, maar omdat ik meedraai in het kunstcircuit vind ik het normaal dat vrienden je vragen om te poseren.” De foto’s tonen de dagelijkse realiteit en zijn een momentopname. ,,Na ons koffieritueel werd de foto gemaakt. Vaak heel snel en spontaan. Soms dacht ik na over wat ik wilde zien. Toen mijn vriendin langskwam moest zij er ook op.”
Hoewel er geen sprake is van ‘gluren bij de buren’ is volgens Sophie iedere fotograaf wel een tikje voyeuristisch. ,,De fotograaf houdt er van stiekem te werk te gaan en er van buitenaf naar te kijken.” En de fotograaf is niet de enige. ,,Ik kan zien of de gordijnen open zijn bij mijn buurman. En hij kan ook bij mij zien of ik thuis ben. Dat vind ik prima. Ik heb niks te verbergen.” En of ze elke dag zin had om te poseren? Sophie: ,,Natuurlijk niet en dat is dan ook te zien op de foto’s.”
Naast Joost Bataille exposeren ook Marieke Odekerken (met Loes van Schaik), Rein Paalman en Renze Dijkema hun werk op de begane grond van het Groninger Forum aan de Oude Boteringestraat. De expositie is tot 30 oktober 2015 gratis te bezoeken.
Tekst: Walter de Boer
Foto’s: Joost Bataille en Walter de Boer