Dit jaar viert het kunstwerk Fountain van Marcel Duchamp* zijn honderdste verjaardag. Hoewel we nu niet meer opkijken van alledaagse objecten in de beeldende kunst, bracht Duchamp in 1917 met zijn beroemde porseleinen urinoir – gesigneerd als 'R. Mutt' – een grote schok teweeg in de 20e-eeuwse kunstwereld. Een witte pispot met een handtekening erop, dat is toch geen kunst? Dat moet de jury van de tentoonstelling van de Society of Independent Artists gedacht hebben toen ze het werk van Duchamp weigerden te tonen. Als reactie op deze afwijzing verscheen in het Dada-tijdschrift The Blind Man de gevleugelde uitspraak: “Whether Mr Mutt with his own hands made the fountain or not has no importance. He CHOSE it. He took an ordinary article of life and he created a new thought for that object”.
Nog altijd heeft de aantrekkingskracht van het alledaagse object in de kunst niet aan populariteit ingeboet. Kijk maar eens naar tentoonstellingen als un-FIXED in Sign (t/m 7 mei 2017) of Hide & Seek, Maarten Baas in het Groninger Museum (t/m 24 september 2017), waarin voorwerpen uit onze leefomgeving zijn getransformeerd tot kunstwerken. Proost, Marcel!
Afbeelding: Marcel Duchamp - Fountain (1917) via Wikimedia Commons
Bron: Arnason en Mansfield - History of modern art
* Het wordt inmiddels ten zeerste betwist of Marcel Duchamp wel de maker is van 'Fountain'. Onder meer journalist en auteur Theo Paijmans deed uitgebreid onderzoek naar de onstaansgeschiedenis van 'Fountain', en kwam tot de conclusie dat niet Duchamp maar Elsa von Freytag-Loringhoven de echte maker is van het werk. Paijmans publiceerde er in juni 2018 over in See All This: The iconic Fountain (1917) is not created by Marcel Duchamp - See All This