Hoe is het om in een aardbevingsgebied te wonen? Paula Biemans (Bierum), Hinnie Steenbruggen (Groningen), Peter Schudde (Tjuchem) en Manja Kindt (Bierum) weten dat als geen ander. Samen vormen ze het kunstenaarscollectief A in Wonderland. De provincie waarin het viertal woont en werkt is veranderd. Het platteland, waar ze genieten van de ruimte, vrijheid en de mooie luchten, kent sinds de aardbevingen een ander verhaal. “Er staan behoorlijk wat huizen in Bierum te koop en die worden gewoon niet verkocht”, vertelt Paula. “Je kunt niet meer weg. Je zit als het ware opgesloten en dat is een heel raar idee.”
We vriezen van alles in
Unheimisch. Paula en Hinnie zijn het erover eens dat dit woord het aardbevingsgevoel in Groningen het best omschrijft. Met hen praat ik over de installatie Magnitude, opgebouwd op het Noorderstation in Groningen en in de Exbunker in Utrecht. Ze komen energiek over en hebben duidelijk voor ogen wat ze willen laten zien. “Voor veel mensen zijn de aardbevingen een ver van je bed show, terwijl heel Nederland ervan eet.” Met Magnitude wil het kunstcollectief, vooral buiten Groningen, bijdragen aan dit besef. Ze hebben een eigen manier gevonden om het unheimische gevoel te vertalen. “We vriezen van alles in”, vertellen Paula en Hinnie enthousiast. “Een haring, een haas, een baksteen, bieten, klei of psalmen.” Wiens vriezer daarvoor wordt gebruikt? “We doen dat gewoon thuis of bij vrienden en familie”.
Tijd en dreiging
“We zochten naar manieren om tijd en dreiging uit te beelden,” legt Hinnie uit. “Het druppen van het smeltende ijswater speelt hierin een belangrijke rol, maar ook de verrassing en het onverwachte van de vallende ijsblokken.” De kunstenaars hebben de ijsblokken aan touwen opgehangen in de expositieruimten op het Noorderstation. Doordat ze smelten, ‘kletteren’ ze op willekeurige momenten op de grond. Klinkt gevaarlijk? De blokken hangen in gesloten ruimten en alleen door glas te zien. Paula bekent dat ze vaak komt kijken op het Noorderstation: “Ik ben hier om de dag. Veel vaker dan welk publiek dan ook. Zo weet ik dat je je rot schrikt als er iets valt. Want een vallende vis, is wel een beetje gek.”
Met z'n drieën in de auto is al link
Het viertal van A in Wonderland is een hechte groep. Ze vullen elkaar aan, zijn kritisch naar elkaar en maken nooit twee keer hetzelfde werk. Ieder heeft een eigen rol. Zo is Paula Biemans vaak de opstarter, Peter Schudde en Hinnie Steenbruggen profileren zich als de bouwers en is Manja Kindt gedreven met video’s, de website en social media. Stap voor stap onderzoeken de kunstenaars door welke ruimten ze zich willen laten inspireren: lukt het om zichzelf steeds opnieuw te verrassen? En hoe verleid je de toeschouwer op onderzoek uit te gaan? Soms worden op het laatste moment nog veranderingen aangebracht: “in Utrecht besloten we op de valreep het licht uit te doen in de Exbunker. De bezoeker gaat nu zelf met een zaklantaarn op expeditie”. Alle beslissingen worden met z’n vieren genomen en plannen worden samen gesmeed: “als er één niet bij niet is, dan loop je het gevaar dat diegene het achteraf niks vindt. En dan zijn we weer terug bij af. Met z’n drieën in de auto is eigenlijk al link”.
Finissage
Magnitude is nu te zien op het Noorderstation en in de Exbunker van Utrecht; en binnenkort waarschijnlijk ook in Tetem in Enschede. Op 30 januari om 17.00 uur is de finissage bij het Noorderstation. Om het af te sluiten wordt rond een vuurkorf jenever gedronken, waar de kunstenaars de laatste ijsblokken smelten. Juultje Romijn zingt Bertolt Brecht en Pieter Duijser (CBK) vertelt over het project Magnitude.
Tekst: Minke van der Velde